به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، آیت‌الله علی خاتمی در واکنش به این مسئله که هم جوانان عراق و هم جوانان ایرانی حق دارند از ما بپرسند که «چرا جنگ کردیم؟»، اظهار داشت: ما یک مملکت شاه زده بودیم که امام در جلو و امت پشت سرش راه افتادند و با مدد خداوند انقلاب پیروز شد.
وی افزود: ایران عقب‌مانده‌ترین کشور در زمان طاغوت بود و ما بعد از انقلاب در این فکر بودیم که این خرابی‌ها را آباد کنیم. در این مقطع با جنگ در کردستان و آشوب برخی جدایی‌طلبان مواجه شدیم. عایله ترکمن صحرا هم پس از عایله کردستان آغاز شد، آن هم به صورت مسلحانه. بعد از آن هن خلقِ بلوچ با اسلحه کشی ادعای جدایی و استقلال کردند. پس از این داستان‌ها، خلق مسلمانان در آذربایجان به صورت غیر مسلحانه به پا‌خواستند و اینها هم ادعایی جدایی طلبی کردند.
آیت الله خاتمی با اشاره به قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز، خاطرنشان کرد: قیام ۲۹ بهمن تبریز در سال ۵۶ انقلاب را حداقل ۱۰ سال جلو انداخت. در آن مقطع ما ما در زندان‌های رژیم در اعتصاب غدا بودیم. در اوایل انقلاب، عراقی‌ها می‌گفتند «باید از جدایی طلبان ایران حمایت کرد، چون سه ایران ضعیف در کنارمان باشد، بهتر از یک ایران قوی است». در این شرایط، ایران اسلامی مورد تهاجم رژیم بعثی قرار گرفت.
وی در مورد اتفاقات جنگ ایران و عراق گفت: راه اول این بود میدان را خالی کنیم، اما ما اگر می‌خواستیم به صدام خوش‌آمدگویی کنیم که شاه ملعون را نگه می‌داشتیم. راه دوم هم این بود که وارد میدان شده و به دفاع از میهن‌مان بپردازیم.
آیت الله خاتمی ادامه داد: راه دوم، راهی بود که امام علی (ع) نشان‌مان داد. راه امام علی (ع) این بود که شمشیرها را بیرون بکشیم و تا آخرین قطره خون در مقابل دشمن بایستیم. ما نخواستیم تسلیم شویم، چون انقلاب کرده بودیم. دلبستگان انقلاب جلو آمدند و در این راه هم با دیگر یار امام‌شان شدند و افتخار دفاع مقدس را آفریدند.
نماینده ولی‌فقیه در زنجان عنوان کرد: نظام مقدس جمهوری اسلامی، تنها دولت و حکومت تاریخ این مملکت است که وجبی از خاکش را به دشمن تقدیم نکرده است. ما در دوران جنگ از ۱۷ کشور اسیر داشتیم و این نشانه جنگ جهانی سوم بود.
آیت الله خاتمی به تشریح نقش بسیج در دوران دفاع مقدس پرداخت و عنوان کرد: نام مقدس بسیج، چتری شد که در آن مقطع همه به زیر آن آمدند و توانستند جنگ را به پیروزی برسانند.