گروه اقتصادی_خبرگزاری بسیج؛مقدمه: با توجه به نقش اساسي بانكها در اقتصاد كشور، افزايش تعداد بانكهاي خصوصي و همچنين خصوصي شدن برخي از بانكهاي دولتي در راستاي اجراي اصل44 قانون اساسي و نيز کاستی های بانكي اخير، توجه به شفافيت گزارشهاي مالي بانكها بيش از پيش حائز اهميت است. صورتهاي مالي يكي از مهمترين و پركاربردترين اجزاي گزارشهاي مالي در انتقال اطلاعات محسوب مي شود، گزارش پيش رو در ادامه گزارش های قبلی خبرگزاری بسیج در بررسي ميزان شفافيت بانكها به بررسي ميزان شفافیت صورتهاي مالي بانك سرمایه پرداخته شده است.
براساس گزارش خبرگزاری بسیج؛ شفافیت مالی یکی از مباحث کلیدی نظام بانکداری کشور است که همچنین موجب جلب رضایت و اعتماد مشتریان می شود. بر همین اساس شفافیت مالی در مباحث اقتصادی و بانکی تمامی کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و از نکات مهم به شمار می‌رود به گونه ای که در پایان هر سال مالی با برگزاری مجامع عمومی مشخص می شود که کدام بانک‌ها و موسسات مالی در زمینه شفافیت مالی پیشگام هستند.
از طرفی نیز یکی از شاخص‌های اصلی ارزیابی سلامت بانکی، میزان شفافیت در شبکه بانکی است. اگر چه شفافیت در ذات خود و به صورت مستقیم بر عملکرد موفق یا ناموفق یک بانک تاثیر ندارد، ولی کارشناسان اقتصادی به نقش کلیدی شفافیت در تاثیر بر انضباط مالی و کارآمدی نظارت تاکید می‌کنند. از این رو، بانک‌های مرکزی کشورهای جهان در فواصل معینی در طی سال، اقدام به رتبه‌بندی بانک‌ها برحسب میزان شفافیت می‌کنند. با افزایش میزان این شاخص، امکان نظارت اثربخش و کارآمد بانک مرکزی در مدیریت و نظارت بازار پول افزایش یافته و اعتماد سپرده گذاران به این بازار نیز بیشتر می‌شود.
در شرایط کنونی افزایش شفافیت در حوزه بانکی در ایران بیش از هر زمان دیگر بیشتر احساس می شود؛ چرا که به واسطه افزایش شفافیت، احتمال وقوع بحران و هراس بانکی کاهش یافته و نهادهای نظارتی (مانند بانک مرکزی) قادر به سیاست‌گذاری و نظارت موثرتر خواهند بود.
گزارش بسیج حاکی از آن است که برخی بانک های کشور از جمله بانک سرمایه نیز این موضوع مهم را مورد توجه قرار داده و سیاست‌های خود را بر اساس شفافیت مالی تدوین کرده اند، بدین ترتیب این بانک که سابقه بیش از 13 سال فعالیت را در کارنامه دارد، در جدیدترین اقدام در تاریخ 5 مردادماه سال جاری در پرتال خود اطلاعات و صورتهای مالی میاندوره ای تلفیقی 6 ماهه منتهی به شهریور سال 97؛ اطلاعات و صورتهای مالی تلفیقی منتهی به اسفندماه سال 96؛ اطلاعات و صورتهای مالی میاندوره ای تلفیقی دوره 6 ماهه منتهی به شهریور سال 96، اطلاعات و صورتهای مالی تلفیقی منتهی به اسفندماه سال 95، اطلاعات و صورتهای مالی میاندوره ای تلفیقی دوره 6 ماهه منتهی به شهریورماه سال 95؛اطلاعات و صورتهای مالی تلفیقی منتهی به سال 1394 تا 1388 را منتشر کرد.
نيازها و خواست هاي استفاده كنندگان از گزارشهاي مالي مي تواند دليلي براي تدوين استانداردهاي اجرايي و تعيين حدود و ميزان شفافيت صورتهاي مالي باشد كه در ابعاد كلي، روابط مزبور را به سوي انضباط بازار هدايت مي كند. بانک های مختلف کشور با شناخت اهمیت المان های شفافیت مالی در راستای وظایف ذاتی خود گام های مؤثری را برداشته اند و موفق به جلب اعتماد مشتریان و جذب سرمایه ها و نقدینگی ها در این بانک و همچنین تحقق بازار سرمایه ی منضبط شده است.
اما انتشار صورت های مالی بانک سرمایه گرچه اقدامی درخور و شایسته تقدیر است اما بی شک راهی است که به تازگی شروع شده و البته مخاطرات جدی نیز در پیش رو خواهد داشت. بالطبع انتشار نوبه ای صورت های مالی می تواند علاوه بر فواید بی شمار، برای بخش های کند تر و یا زیان ده بانک نیز آلارم هایی از خطر را به همراه داشته باشد. گرچه نفس این نشانه ها مثبت بوده و باعث پالایش درونی بانک ها خواهد شد تا سیستم را به روز رسانی کرده و زیان را به سود تبدیل سازند اما، سیستم های کند و چاق را نیز به تلاطم دچار خواهد ساخت. از اینروست که بی شک همراه کردن سیستم با حرکت شتاب گیرنده اعلام رسمی صورت های مالی در فواصل مرتب بایستی سیستم بانکی را نیز به تدریج چابک و حرفه ای نماید.
بدیهی است استمرار این روش ، می تواند به نهادینه شدن شفافیت در صورت های مالی در بانک سرمایه مبدل شده و البته الگویی موفق برای سایر بانک ها نیز تلقی شود.