طرح بهره برداری از جنگل موجب صیانت درختان می شود/ هدف از تنفس جنگل فرصت مجدد برای حفاظت از نابودی است
به گزارش خبرگزاری بسیج مازندران، در سال های اخیر بارها و بارها از رسانههای مختلف شنیده ایم که تا 30 سال آینده عمر جنگلهای شمال کشور به اتمام میرسد و دیگر نشانی از این جنگلهای سبز، انبوه و تنفس سالم نبوده و شاهد قدم زدن در بین درختان جنگلهای شمال نخواهیم بود.
در همین راستا هادی کیا دلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران در این راستا با اشاره به اجرای "طرح تنفس" گفت: با اجرای این طرح اکنون ۴۲ درصد از جنگلهای شمال در معرض نابودی است و اگر این روند ادامه یابد تا ۳۰ سال آینده جنگلی نداریم.
علیمحمد شاعری، نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی هم بارها نابودی جنگل را هشدار داد و اعلام کرد: طی 50 سال گذشته یک میلیون و 400 هزار هکتار از جنگلهای شمال کشور از بین رفت و اکنون فقط یکمیلیون و 800 هزار هکتار از جنگلهای شمال باقی مانده است.
وی معتقد است: اگر این روند ادامه پیدا کند تا 30 سال آینده اثری از جنگلهای شمال باقی نماند.
استان مازندران با حدود 24 هزار کیلومتر مربع به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط آب و هوایی و جنس خاک از پوشش گیاهی متنوعی مانند جنگل انبوه،چمنزار و استپ برخوردار است و براساس آمارهای تهیه و اعلام شده توسط کارشناسان، در حال حضر مساحت جنگل مازندران نزدیک به یک میلیون هکتار و مساحت پارک جنگلی طبیعی مازندران حدود 14 هزارهکتار است که درختانی همچون بلند،مازو ،مَمرَز ، آزاد، انجیری،توسکا،زبان گنجشک،شاه بلوط،شمشاد،افرا، نمدار،نارون(مَلج یا اوجا) و راش از مهمترین گونههای جنگلی این استان به شمار میروند.
براساس همین آمار اعلام شده، امروزه از جنگلهای جلگهای مازندران به جز مساحت اندکی که به صورت ذخیره گاه جنگلی، پارک جنگلی و اثر طبیعی ملی اداره میشود، چیزی باقی نمانده و اکثر جنگلهای گذشته، به زمینهای زراعی، ساختمانها و تأسیسات مسکونی و صنعتی و ... تبدیل شده است و جنگلهای کوهستانی این مناطق هم اکنون تحت شدیدترین فشارهای تخریبی قرار دارد.
این در حالیست که در کنار مشکلات فراوانی که بر جنگلها و درختان شمال وارد شده است؛ این روزها صنایع مرتبط با چوب هم از تنگناها و مشکلات فراوان رنج میبرند و به عنوان نمونه کارخانه و صنعت بزرگ نکا چوب با حدود 50 سال سابقه فعالیت در این حوزه، به دلیل عدم استفاده و بهرهبرداری از چوبهای افتاده در جنگل به واسطه طرح تنفس جنگل، در آستانه خطر تعطیلی قرار گرفته و این امر موجب خم شدن قامت کارگران و کارکنان این واحد صنعتی شده است.
نگاهی به سال های دور کارخانه نکاچوب مازندران با نیم قرن سابقه نشان میدهد که کارگران و کارکنان بسیاری به واسطه این شرکت امرار معاش کردند، روزی حلال بهدست آوردند، ازدواج کردند، بچه دار شدند، برای فرزندان خود عروسی کردند؛ ولیمه دادند و بازنشسته شدند و رضایت کارکنان در طول دهههای مختلف این شرکت وجود داشته است و موجب مأیوس شدن آنان نشد.
این روزها اما انگار نبود چوب، گرانی و عدم رقابت در بازار فروش، سرنوشت دیگری را برای این کارخانه بزرگ صنعتی که روزگاری مأمن و پناهگاه 4 هزار کارگر در آستانه خطر تعطیلی قرار گرفته است و در انتظار چارهاندیشی مسؤولان است.
انگار مشکلات نکا چوب تمامی ندارد و به قول شاعر " هر دم از این باغ، بری میرسد" در همین سالهای اخیر به دفعات شاهد مشکلات ریز و درشت کارخانه بزرگ نکا چوب با دارا بودن 4 هزار نیروی کار بودهایم؛ گاهی مشکلات بیمهای و در برههای از زمان، کمبود تسهیلات برای ارتقاء کارخانه، از مشکلات این واحد صنعتی بزرگ بوده است و امروز هم تأمین چوب مورد نیاز برای تولید از مشکلات و معضلات عمده این واحد صنعتی است.
نکا چوب یکی از کارخانجات مرتبط با چوب در استان مازندران است که با اجرای طرح تنفس جنگل از سال 86 با رکود برای تهیه چوب روبرو شد و این روزها با تورم و گرانیهای مختلف؛ وضعیت خوبی ندارد و تعدیل نیروها و تعطیلی واحدهای تولید؛ این شرکت را در آستانه تعطیلی قرار داده است.
این روزها کارخانه نکا چوب که سالیان نه چندان دور با 7 واحد صنعتی بیش از 3 هزار نفر نیرو داشت؛ با رکود مواجه شده است و دیگر از آن همه هیاهو و تلاش برای کار و تولیدات مختلف وسائل چوبی و نئوپان و جعبهسازیهایی که جعبه میوههای شب عید مردم را تأمین میکرد؛ خبری نیست.
کارخانهای که در روزگاری نه چندان دور، واحدهای مختلف جعبهسازی، نئوپان، پارکتسازی، چوببری، ملامینه و تخته چندلا را در خود جای داده بود؛ اکنون به دلیل کمبود مواد اولیه و چوب از کار افتاد و شاهد تعدیل نیروهای فراوان هستیم و سه هزار نیروی کار این شرکت از نظر ولیپور از تکنسینهای فنی این شرکت، به 600 نفر تعدیل یافته است.
مسؤول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود در مورد وضعیت کنونی این شرکت گفت: از اسفند ماه سال ۹۶ که تمامی مجوزهای مربوط به خروج در ختان شکسته افتاده به یکباره به حالت تعلیق درآمد، شرکت با مشکل اساسی تامین مواد اولیه مواجه شد که این امر موجب خارج شدن دستگاهها از خط تولید و طبیعتا از آن زمان روند فرسوده شدن دستگاهها نیز آغاز شد
محمدحسین ولیپور ریکنده در گفتوگویی با اعلام اینکه طرح تنفس جنگل در بخش هایی درست و کارشناسی شده و در بخشی از موارد غیرکارشناسی است، یادآور شد: طرح تنفس جنگل برای دو مفهوم درختان ایستاده و شکسته تعریف شده است که اگر این طرح برای حفاظت از درختان ایستاده است؛ طرح خوب و مفیدی است؛ اما اجرای طرح به معنای عدم خروج درختان شکسته و افتاده از جنگل توجیه مناسبی ندارد.
وی ادامه داد: این در حالیست که وجود درختان شکسته و افتاده در جنگل خود عامل مشکلات فراوان و از جمله آتشسوزی، آفت و همچنین عاملی برای سیلاب و متضرر کردن روستاها در آبگرفتگیها متعدد بهواسطه بستن آبراههها است.
ولیپور با اعلام اینکه هنوز خسارت سنگین سیل نکا در سال 78 بهواسطه وجود همین درختان شکسته و افتاده، کام مردم را تلخ میکند و از یاد نرفته است؛ بیان کرد: در سیل اخیر تنکابن هم یکی از عوامل سیل، برداشت نشدن درختان شکسته افتاده جنگل عنوان شده است و به همین دلیل لازم است که برای جمع آوری درختان شکسته و افتاده از جنگل با فوریت اقدام و ضمن نجات جنگل و مردم، برای احیای صنایع مرتبط تلاش کرد.
مسؤول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود، با اعلام اینکه مهمترین مواد اولیه این کارخانه نکا چوب، تهیه چوب است و تأمین این مواد اولیه در بازار به واسطه آفت و مشکلات محیط زیستی میسر نیست؛ اگر مجوز برداشت درختان شکسته و افتاده در جنگل صادر شود بسیاری از مشکلات شرکت نکاچوب و شاغلان آن برطرف میشود.
در سالی که به سال " حمایت از کالای ایرانی" مزین شده است؛ حمایت از واحد تولیدی و صنعتی که بیش از 600 نفر در آن امرارمعاش میکنند بسته به حمایت مسؤولان ذیربط و اخذ مجوز برداشت درختان شکسته و افتاده در جنگل است وگرنه گرفتار شدن به سرنوشت نساجی قائمشهر برای نکا چوب، دور از انتظار نیست.
پرسنل شرکت نکاچوب، سالیان سال، به وظایف خود در پاسداشت از اراضی جنگلی به درستی عمل کردهاند و تلاشهای گستردهای در عرصههای مختلف جادهسازی، بهرهبرداری، راهداری، احیای جنگل و کاشت نهال برای توسعه و حفاظت بهتر از اراضی ملی انجام داده است و اینک نیازمند توجه و حمایت مسؤولان از این واحد تولیدی و بخشیدن زندگی دوباره به آن با صدور مجوز برداشت درختان شکسته و افتاده در جنگل هستیم.
عضو هیأت رئیسه مجلس اما با اعلام اینکه در اجرای طرح تنفس جنگل همه جوانب آن سنجیده نشد، خاطر نشان کرد: تجربه نشان داده که طرح بهرهبرداری موجب صیانت از درختان میشود و همواره افراد و کارخانجاتی که بهرهبرداری داشتهاند؛، در حفاظت هم تلاش کردهاند.
علیاصغر یوسفنژاد بیان کرد: براساس تجربه و بررسیهای میدانی، در هر منطقهای که طرح بهرهبرداری جنگل انجام شده است؛ مدیریت و نظارت کامل بر جنگل انجام و در غیر این صورت در اماکن دیگر شاهد تخریب بودهایم.
وی گفت: کمبود نیروی انسانی سازمان جنگلها، آسیب بزرگی برای اجرای طرح تنفس جنگل است و سازمان جنگلها، برای حفاظت و صیانت از درختان جنگلهای شمال باید نیروی انسانی کافی در اختیار داشته باشد.
در این بین برخی کارشناسان، کارگران و کارکنان نکا چوب و شرکتهای چوب منطقه معتقدند؛ چوب در بازار به شدت کمیاب شده است و همین نایاب و کمیاب بودن موجب افزایش قابل توجه قیمت چوب شده است.
براساس این نظریههای اعلام شده، استفاده از درختان افتاده در جنگل، به حفاظت از جنگل و کارخانه کمک میکند و انتظار است که مسؤولان در این بخش، فکر اساسی برای کمک به جنگل و صنعت چوب کنند و تنها راه نجات جنگل را در اجرای طرح تنفس جنگل و عدم استفاده از درختان افتاده در جنگل ندانند؛ چرا که طرح تنفس برای درختان ایستاده مفید است و اجرای آن برای درختان افتاده مضر است.
و اکنون استفاده از درختان شکسته و افتاده از نظر مسؤولان، کارشناسان و افراد ذیربط در حوزه چوب، تنها راهکار نجات شرکتها و کارخانجات چوب است.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی هم با اعلام اینکه درختی که افتاد وزارت جهاد باید مجوز دهد تا از درختان شکسته و افتاده استفاده شود، گفت: در این بخش با تلاشهای انجام شده، موافقت انجام شد و وزیر جهاد کشاورزی به رئیس سازمان جنگلها و مراتع کشور ابلاغ کرد که درختان شکسته و افتاده باید توسط مجریان طرحهای جنگلداری مانند کارخانه نکاچوب و چوب و کاغذ جمعآوری شود.
علیمحمد شاعری در گفتوگویی اظهار کرد: با توجه به اینکه این مجوز ارائه شده است؛ مدیریت شرکت نکاچوب باید پیگیریهای لازم برای عملیاتی کردن این مجوز را در دستور کار خود قرار دهد.
وی افزود: البته علاوه بر برداشت درختان افتاده در جنگل، نکا چوب به عنوان یک واحد صنعتی فعال در حوزه تولیدات چوب، باید با برنامه مدون برای آینده وارد کار شده و به زراعت چوب پرداخته و چوب مورد نیاز بخش صنعت خود را از این طریق تامین کند تا از بروز مشکلات اینچنینی جلوگیری شود.
شاعری گفت: هدف از تنفس جنگل این است که به جنگل ها فرصت دهیم تا احیا، تجدید حیات و حفاظت شود و از نابودی جنگلهای شمال جلوگیری شود.
وی افزود: اکنون جنگلهای شمال در حال نابودی است و سیلهای متعدد در شمال کشور از پارک ملی گلستان تا آستارا به واسطه همین نابودی جنگلها است که باید با حفاظت و احیای جنگل، ضمن نگهداشت جنگل، مانع از بین رفتن آن شد و همه ما در قبال جنگل و منابع طبیعی مسؤول هستیم و باید برای احیای آن تلاش کنیم.
ایده تنفس جنگلهای شمال در برنامه ششم توسعه در سال 95 تهیه و در سال 96 وارد مجلس شد تا برای یک دوره چهار ساله از سال 1396 تا سال 1400 اجرا شود در ماده 48 توقف و بهرهبرداری از جنگلها مطرح شد و نیز در این برنامه ماده 38 آن با چند بند و تبصره که قانون برنامه ششم در مجلس تصویب شد و دولت را مکلف به اجرا کرد.