به گزارش خبرگزاری بسيج از گلپایگان، روستای وانشان در 12 کیلومتری گلپایگان قرار دارد که از سمت شمال به گلپایگان، از سمت جنوب به شهرستان خوانسار و از سمت شرق به کوه تیر و از سمت غرب به سمت رشته کوه‌های وانشان راه دارد.
وانشان به دلیل قرار گرفتن در ارتفاعات و کوه‌ها دارای آب و هوای متنوع و لذت بخش است، خاک وانشان به علت حاصلخيزي قابلیت پرورش درخت گردو دارد و به همین لحاظ وجود باغات فراوان گردو یکی از ویژگی منحصر به فرد این روستا است که تا حدودی زیادی از لحاظ آب و هوایی و سرسبزی به شهر خوانسار شباهت دارد.
روستای وانشان یکی از قدیمی‌ترین روستاهای شهرستان گلپایگان که سوغات آن گردو و زردآلو و خشكبار است.اين روستا داراي باغات گردو و مقصد گردشگران در سفر به گلپایگان قرار دارد.
وجود آثار تاریخی مانند امامزاده ابوالفتوح(عليه السلام) و قلعه ماه نشان دليلي بر قدمت طولانی این روستاست، البته قلعه و برج‌های متعدد در آن وجود دارد که تا حدودی زیادی تخریب شده است.
وجود یک آبونمان و چهار رشته قنات تاریخی از ویژگی‌های دیگر روستاست و مهم‌تر از همه این که بافت قدیمی خانه‌ها و کوچه‌های روستا هنوز به قوت خود باقی مانده است.
برای این که جذابیت روستا از دست نرود از سقف شیربانی فلزی و ایزوگام برای مرمت پشت بام‌ها استفاده نشده است و به صورت سنتی با مخلوط خاک و کاه مرمت می‌شود.
مصطفی قانونی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گلپایگان اظهار کرد: در سال 91 پس از اجرای عملیات راه‌سازی برای عریض کردن خط مواصلاتی یک غار کشف شد که با بررسی میراث فرهنگی استان در بقایای کشف شده از داخل غار، حکایت زندگی در این روستا را به بیش از 3 هزار سال می‌رساند، این غار طبیعی در دل کو‌های این روستا قابلیت خوبی برای جذب گردشگر دارد.
وی افزود: با همکاری شورای اسلامی و بنیاد مسکن کوچه‌های وانشان به جای آسفالت‌ریزی سنگ فرش شده است تا با بافت روستا هم‌خوانی داشته باشد.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان گفت: این روستا هدف گردشگری از سوی میراث فرهنگی قرار گرفته و با همکاری شوراها و دهیاری از ساخت و ساز‌های غیر مجاز جلوگیری می‌شود.
وی افزود: یکی از بناهای ثبتی این روستا امامزاده ابولفتوح(ع) که به شماره 435 در سال 1341 به ثبت رسیده است.
قانونی گفت: یکی از جذابیت‌های وانشان ،گویش وانشان است که یکی از گویش‌های اصیل ایرانی که به فارسی پهلوی معروف است و از سوی میراث فرهنگی به زودی گویش وانشان به ثبت میراث ناملموس کشور می‌رسد.
وی ادامه داد: در گذشته یک قوم که به این گویش تسط داشته‌اند در این منطقه ساکن شدند که در شهر میمه، دلیجان و خوانسار شباهت این گویش وجود دارد.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان گفت: جمعیت وانشان اکنون 500 نفر است که این جمعیت در دهه سال 60 این جمعیت سه برابر بوده است.
وی افزود: مهاجرت معکوس اکنون در حال انجام است و باید برای اشتغال آنان چاره‌ای اندیشیده شود، در اين راستا نيز از سوی میراث فرهنگی مرمت خانه‌های بوم گردی برای جذب گردشگر و توریست تعریف شده است.
قانونی ادامه داد: قلعه ماه نشان ،اخیرأ از سوی سرمایه‌گذار داخلی خریداری و تاکنون بیش از 80 درصد این قلعه مرمت شده است که با بهره‌برداری از این بنای تاریخی زمینه اشتغال 15 نفر فراهم می‌شود.
وی تأکید کرد: خانه‌های قدیمی روستا قابلیت تبدیل شدن به اقامت بوم گردی دارد که تسهیلاتی نیز برای مرمت به صاحبان این خانه‌ها از سوی میراث فرهنگی با معرفی به بانک اعطا می‌شود.
