بعد از روی کار امدن ترامپ در جایگاه ریاست جمهوری امریکا تهدیدات متنوع و متکثری از وی در راستای تهدید ایران مطرح شد که در اینجا به طور گذرا به تبیین این رویکرد و استراتژی بر اساس مدل و رهیافت نظریه بازدارندگی میپردازم .
یکی از عناصر تشکیل دهنده این گفتمان بر این اصل استوار میباشد که آیا صرف تهدید دشمن به حملۀ و گسترش سلاح های نظامی می تواند بازدارندگی را تضمین کند؟ پاسخ به این سئوال منفی است ، همانطور که کیسینجر اشاره می کند صرف تسلیحات و اراده به کارگیری آن نمی تواند زمینه ساز اعمال سیاست بازدارندگی باشد. چرا که به نظر هنری کیسینجر عامل روانشناسی قبول و یا عدم قبول تهدید از طرف مقابل هم از اهمیت بسیار بیشتری در این زمینه برخوردار است.
بنابراین از دید روانشناختی ، حرکتی که به قصد تهدید انجام گیرد و از لحاظ روانی هم در طرف مقابل جدی تلفی شود، یک تهدیدی واقعی است و برعکس وقتی بلوف و تهدید از طرف دشمن شکل بگیرد و کشور مقابل از لحاظ روانی ان را جدی نگیرد عملا تهدید تلقی نمیشود .
تهدیدات این روزهای آمریکا و ترامپ نیز منبعث از همین مدل دوم این گفتمان میباشد به این معنی که ۴۰ سال است که این کشور در حال تهدید ایران بر اساس بلوف سیاسی است و از هیچ گونه اراده واقعی و هدفمند و منسجم در تهدیدات خود در حمله نظامی تا کنون برخوردار نبوده و همچنان با رهیافت روانی تهدیدات خود را شکل میدهد که صد البته انقلاب اسلامی هم چون زمان تولد خود تا کنون همچنان بر این باور است که همه این تهدیدات غیرواقعی ، سیاسی، روانی و غیر رئال چون گذشته میباشد .
از آنجا که بازدارندگی مستلزم ترکیبی از عوامل مختلف قدرت و قصد کاربرد ، تحلیل میشود ، فلذا برای اعمال یک سیاست بازدارندگی موفق به دو عامل
۱- دارا بودن تسلیحات کافی و پیشرفته و
۲- واقعی تلقی شدن تهدیدات از سوی حریف باید توجه ویژه داشت .
بنابراین بر اساس واقعی تلقی شدن تهدیدات و قطعی بودن عقلانیت حریفان، ما به این نتیجه میرسیم که تهدیدات اخیر ترامپ نیز چون اذناب گذشته خود همچنان غیر رئال و برگرفته از یک بلوف سیاسی بیشتر نمیباشد چرا که کشور ایران در این ۴۰ سال و بر اساس برداشت انقلابی خود هیچ وقت این تهدیدات را از بعد روانشناختی جدی نگرفته است و برعکس روز به روز بر عناد و دشمنی خود با سیاسیت های استعماری و امپریالیستی آمریکا افزوده است .
دکتر ایرج مزارعی
کارشناس روابط بین الملل
سروش:
https://sapp.ir/driraj54mazarei